ارزشیابی مدلهای حمایت اجتماعی به منظور تدوین یک مدل تلفیقی درتبیین سلامت روان کیفیت زندگی و رضامندی زندگی

چکیده به منظور ارزشیابی مدلهای حمایت اجتماعی (مدل تأثیر مستقیم و مدل کاهش استرس) و تدوین یک مدل تلفیقی در تبیین سلامت روان ، کیفیت زندگی و رضامندی زندگی، نمونه ای به حجم 877 نفر (57 درصد زن ، 43 درصد مرد) به صورت تصادفی از افراد عامه جامعه انتخاب شدند و به پرسش نامه محقق ساخته حمایت اجتماعی (هر دو مدل) ، کیفیت زندگی، رضامندی زندگی و سلامت روان(پرسشنامه گلدبرگ و هیلر) پاسخ دادند. تمامی پرسش نامه ها از روایی محتوایی و صوری مناسبی برخوردار بوده و آلفای کرونباخ برای پرسش نامه مدل تأثیر مستقیم برابر با 738/0 ، برای پرسش نامه مدل کاهش استرس 736/0 ، پرسش نامه کیفیت زندگی 659/0، پرسش نامه رضامندی زندگی 659/0 و پرسش نامه سلامت روان 685/0 بدست آمد. سپس پژوهشگر از روش تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تأییدی ، برازش تمامی پرسش نامه ها را مورد بررسی قرار داد و نتایج دال بر این بود که همگی از برازش خوبی برخوردارند. بین دو مدل تأثیر مستقیم و کاهش استرس در تبیین سلامت روان ، کیفیت زندگی و رضامندی از زندگی تفاوت معنی داری دیده نشد. در مدل تلفیقی پژوهش ، ابتدا مدلهای مختلف حمایت اجتماعی به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده بودند ولی تحلیل نتایج مدل معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل، نشانگر این بود که متغیر حمایت اجتماعی (مدل کاهش استرس) به عنوان متغیر وابسته یا درونزا، بهترین برازش را ایجاد می کند و متغیر حمایت اجتماعی (مدل تأثیر مستقیم) تنها متغیر مستقل یا برونزای پژوهش می باشد. در مدل پیشنهادی ، مدل تأثیر مستقیم توأمان روی کیفیت زندگی و کاهش استرس تأثیر گذاشته، همچنین از طریق مدل کاهش استرس می تواند روی سلامت روان، کیفیت زندگی و رضامندی زندگی موثر باشد. مدل پیشنهادی از برازش خوبی در بین زنان، مردان، افراد مجرد و متأهل نمونه پژوهش برخوردار بود ولی در هنگام بررسی متغیر شغل، مدل پیشنهادی برای افراد خانه دار و بازنشسته برازش خوبی نشان داد در حالی که در گروه افراد کارمند و شغل آزاد، فاقد برازش مناسب دیده شد.